ΜΟΥΣΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ


adagio αργά, με άνεση
aequal, aequalis συνθέσεις για όργανο και φωνή σε ίδιο ύψος
allegro γρήγορα, ζωρά
allegretto σχεδόν γρήγορα
alto η χαμηλότερη γυναικεία φωνή, μεσόφωνος, όργανο μιας οικογένειας με δεύτερη ή τρίτη φωνή
andante ήρεμα
aria σόλο φωνή με συνοδεία ορχήστρας
arpeggio αρπισμός, άρπισμα, εκτέλεση των φθόγγων μιας συγχορδίας διαδοχικά και όχι ταυτόχρονα
basso βαθύφωνος, όργανο μιας οικογένειας με τη χαμηλότερη ή τη δεύτερη χαμηλότερη φωνή
basso continuo συνεχές βάσιμο, συνοδεία οργάνου στη μουσική του μπαρόκ με συνεχή διαδοχή συγχορδιών
BWV= Bach Werksverzeichnis κατάλογος έργων του J.S. Bach
cadenza δεξιοτεχνικό σόλο του οργανοπαίκτη ή του τραγουδιστή
cantabile τραγουδιστά, μελωδικά
cantata θρησκευτικό ή κοσμικό πολυμερές έργο με λυρικό ύφος, σε αντίθεση με το δραματικό ορατόριο
cavatina, cavata λυρικό τραγούδι όπερας, απλούστερη μορφή της άριας
choral χορωδιακό της προτεσταντικής εκκλησίας, Πολυφωνικό μουσικό σχήμα με διαφορετικές φωνές που παίζονται στον ίδιο ρυθμό, αλλά διαφορετικά τονικά ύψη.
coda ουρά, επίλογος στο τέλος μιας σύνθεσης
colla parte, colla voce ένδειξη για τη συνοδεία να ακολουθεί προσεκτικά και ευέλικτα τη φωνή
collegno στα έγχορδα κτύπημα των χορδών με το ξύλο του δοξαριού, στα κρουστά κτύπημα με το ξύλο και όχι την τσόχα της μπαγκέτας
concertino μικρό κοντσέρτο
concerto, konzert συνήθως τριμερής σύνθεση, στην οποία γίνεται αντιπαράθεση ενός οργάνου με τη συνολική ορχήστρα, έτσι ονομάζεται συχνά (κακώς) η συναυλία
concerto grosso "μεγάλο κοντσέρτο", πολυμερής σύνθεση για ορχήστρα της εποχής του μπαρόκ, στην οποία γίνεται αντιπαράθεση μιας μικρής ομάδας οργάνων με τη συνολική ορχήστρα
crescendo βαθμιαία αύξηση της εντάσεως του ήχου
diminuendo βαθμιαία μείωση της εντάσεως του ήχου
divertimento πολυμερής σύνθεση για μικρή ορχήστρα
etude άσκηση, σπουδή
forte, fortissimo δυνατά, πολύ δυνατά
fortepiano το αρχικό όνομα του πιάνου, λόγω της ιδιότητάς του να παίζει σιγά και δυνατά (και pianorte)
fuga αναπτυγμένη μορφή αντιστικτικής συνθέσεως, στην οποία αντιπαρατίθενται δύο ή περισσότερες φωνές, όπου κάθε μία αρχίζει μόλις φύγει η προηγούμενη.
gamelan ορχήστρα κρουστών μουσικών οργάνων της Ινδονησίας
glissando γλυστρώντας, πέρασμα από ένα ήχο στον επόμενο, ώστε να ακουστούν όλοι οι ενδιάμεσοι
KV=Koechel Verzeichnis κατάλογος Koechel των έργων του W.A. Mozart
Kyrie μέρος της καθολικής λειτουργίας και των αντίστοιχων θρησκευτικών συνθέσεων
largo αργά
legato ομαλή συνέχεια δύο ή περισσότερων φθόγγων, χωρίς διακοπή
Lied "τραγούδι", σύνθεση για φωνή και συνήθως πιάνο
Mannheim πόλη της κεντρική Γερμανίας με ανεπτυγμένη μουσική δράση κατα το 17ο και 18ο αιώνα
marcato στο forte τονισμένα, στο piano καθαρά
mazurka πολωνικός χωρός σε μέτρο 3/4
menuetto, minuet γαλλικός χωρός σε μέτρο 3/4, μέρος τις σουίτες του μπαρόκ και στις σονάτες και συμφωνίες της κλασικής εποχής
modulation, modulazione μετατροπία, πέρασμα από μία τονικότητα σε μία άλλη
nonetto μουσικό έργο για εννέα όργανα ή φωνές
octett μουσικό έργο για οκτώ όργανα ή φωνές
opera μελοποιημένο θεατρικό έργο για ορχήστρα, σόλο φωνές και χορωδία
opus έργο
oratorio μεγάλο πολυμερές έργο για ορχήστρα, σόλο φωνές και χορωδία, συνήθως με θρησκευτικό περιεχόμενο και δραματικό χαρακτήρα, χωρίς τη σκηνική δράση της όπερας
overtura, ouverture εισαγωγή, το πρώτο μέρος της σουίτας, εναρκτήρια μουσική της ορχήστρας σε όπερα, μπαλέτο κλπ.
piano, pianissimo σιγά, πολύ σιγά
pianoforte το αρχικό όνομα του πιάνου, λόγω της ιδιότητάς του να παίζει σιγά και δυνατά (και pianoforte)
pizzicato εκτέλεση φθόγγων στα έγχορδα με νύξη και όχι με το δοξάρι
polka τσέχικος χωρός σε μέτρο 2/4
quartett μουσικό έργο για τέσσερα όργανα ή τέσσερις φωνές
quintett μουσικό έργο για πέντε όργανα ή φωνές
recitativo τραγουδιστική απαγγελία
requiem νεκρώσιμη ακολουθία
rondo, rondeau είδος ενόργανης σύνθεσης που απαρτίζεται από θέμα που επανεμφανίζεται περιοδικά και από επεισόδια που αντιπαρατίθενται στο θέμα
saltato παίξιμο έγχορδων με πηδήματα του δοξαριού
scherzo "αστείο", μέρος της συμφωνίας με γρήγορο ρυθμό, αντικατέστησε το μενουέτο
septett μουσικό έργο για επτά όργανα ή επτά φωνές
serenata βραδυνό, μουσική του δειλινού που παίζεται σε ανοικτό χώρο, όμοιο με το ντιβερτιμέντο
sextett μουσικό έργο για έξι όργανα ή έξι φωνές
sinfonia ορχηστρική πολυμερής σύνθεση, βασισμένη στη σονάτα
sinfonia concertante ορχηστρική πολυμερής σύνθεση, μεταξύ συμφωνίας και κοντσέρτου, με δύο ή περισσότερα σολιστικά όργανα
solo έργο για ένα όργανο ή μία φωνή, όργανο ή φωνή που κυριαρχεί σε ένα τμήμα του έργου
sonata τριμερής ή τετραμερής σύνθεση για ένα ή δύο όργανα, από τα οποία το ένα πιάνο (ή οι πρόγονοί του), 
έργο που στηρίζεται στην αντιπαράθεση δύο μουσικών θεμάτων, καθένα με έκθεση, επεξεργασία, επαναφορά και κλείσιμο
sopranino χαρακτηρισμός οργάνου με υψηλότερο τόνο από το σοπράνο στη φλογέρα, το κλαρινέτο και το σαξόφωνο
soprano υψίφωνος, όργανο μιας οικογένειας με πρώτη φωνή
staccato διακεκομμένα, διακοπή του ήχου του φθόγγου χωρίς μεταβολή της διάρκειάς του
suite είδος ενόργανης μουσικής, αποτελούμενο από σειρά συγκεκριμένων χορευτικών μερών, ίδιας τονικότητας
tenoro η υψηλότερη ανδρική φωνή, όργανο μιας οικογένειας μετά το άλτο και πριν από το βαρύτονο ή το μπάσο
toccata αντιστικτική σύνθεση για πληκτροφόρα όργανα που χαρακτηρίζεται από πολλά ποικίλματα και εναλλαγές και γρήγορα περάσματα μεταξύ συγχορδιών
tombeau τύμβος, σύνθεση στη μνήμη ενός ποιητή ή συνθέτη
timbre ηχόχρωμα
tremolo τρεμουλιαστό, ταχύτατη επανάληψη του ίδιου φθόγγου
trillo γρήγορη εναλλαγή του κύριου φθόγγου με τον αμέσως υψηλότερο
trio μουσικό έργο για τρία όργανα ή τρεις φωνές
tutti ολόκληρη η ορχήστρα
vivace γρήγορα, ζωρά
 

 
άλτο μεσόφωνος, όργανο μιας οικογένειας με δεύτερη ή τρίτη φωνή
αντίστιξη πολυφωνικός συνδυασμός περισσότερων μελωδικών γραμμών, ώστε να προκύπτει αρμονικό σύνολο
άρια σόλο φωνή με συνοδεία ορχήστρας
αρμονία συνήχηση δύο ή περισσότερων φθόγγων
αρπισμός άρπισμα, εκτέλεση των φθόγγων μιας συγχορδίας διαδοχικά και όχι ταυτόχρονα
βαρύτονο ανδρική φωνή μεταξύ τενόρου και μπάσου, όργανο μιας οικογένειας με φωνή μετά το τενόρο και πριν από το μπάσο
διάτρηση η επιμήκης διαμόρφωση του ανοίγματος ενός σωλήνα
έγχορδο όργανο με χορδές που παίζεται με ή χωρίς δοξάρι
εμβατήριο μουσικό έργο με σταθερό ρυθμό που έχει σκοπό να συντονίζει το βηματισμό (στρατιωτικό, χορευτικό, πένθιμο κλπ.)
ενορχήστρωση ο καταμερισμός των ήχων μιας συνθέσεως στα όργανα της ορχήστρας
θέμα μουσικό μουσική ιδέα που αποτελεί βασικό στοιχείο στη δομή ενός μουσικού έργου και επιδέχεται ανάπτυξη και παραλλαγές
καβατίνα λυρικό τραγούδι όπερας, απλούστερη μορφή της άριας
καντάτα θρησκευτικό ή κοσμικό πολυμερές έργο με λυρικό ύφος, σε αντίθεση με το δραματικό ορατόριο
καντέντσα δεξιοτεχνικό σόλο του οργανοπαίκτη ή του τραγουδιστή
κλασική εποχή για τη μουσική η εποχή περίπου από το 1770 μέχρι το 1830
κλίμακα διαδοχή από γειτονικές νότες, κατά ανιούσα ή κατιούσα φορά
κοντσέρτο συνήθως τριμερής σύνθεση, στην οποία γίνεται αντιπαράθεση ενός οργάνου με τη συνολική ορχήστρα, έτσι ονομάζεται συχνά (κακώς) η συναυλία
κοράλ χορωδιακό της προτεσταντικής εκκλησίας, Πολυφωνικό μουσικό σχήμα με διαφορετικές φωνές που παίζονται στον ίδιο ρυθμό, αλλά διαφορετικά τονικά ύψη.
κουαρτέτο μουσικό έργο για τέσσερα όργανα ή τέσσερις φωνές
κουιντέτο μουσικό έργο για πέντε όργανα ή φωνές
κρεσέντο βαθμιαία αύξηση της εντάσεως του ήχου
κυλινδρικός σωλήνας σωλήνας με σταθερή διατομή, δεν μεταβάλλεται η διατομή κατά μήκος του άξονα
κωνικός σωλήνας σωλήνας με μεταβαλλόμενη διατομή, η διατομή μεταβάλλεται κατά μήκος του άξονα
λεγκάτο ομαλή συνέχεια δύο ή περισσότερων φθόγγων, χωρίς διακοπή
μαζούρκα πολωνικός χωρός σε μέτρο 3/4
μελωδία "σκοπός", διαδοχική ακολουθία φθόγγων διαφορετικού τονικού ύφους και διαστημάτων
μενουέτο, 
μινουέτο
γαλλικός χωρός σε μέτρο 3/4, μέρος στις σουίτες του μπαρόκ και στις σονάτες και συμφωνίες της κλασικής εποχής
μέρος αυτοτελής υποδιαίρεση ενός μουσικού έργου
μετατροπία πέρασμα από μία τονικότητα σε μία άλλη
μέτρο η τακτική διαδοχή ρυθμικών παλμών
μοτίβο το μικρότερο αναγνωρίσιμο μελωδικό ή ρυθμικό σχήμα
μπαρόκ στη μουσική η εποχή περίπου από το 1600 μέχρι το 1750
μπάσο βαθύφωνος, όργανο μιας οικογένειας με τη χαμηλότερη ή τη δεύτερη χαμηλότερη φωνή
ντιβερτιμέντο πολυμερής σύνθεση για μικρή ορχήστρα
ντιμινουέντο βαθμιαία μείωση της εντάσεως του ήχου
οκτάβα η οδγόη, διάστημα 8 φθόγγων που περιέχει 6 τόνους
όπερα μελοποιημένο θεατρικό έργο για ορχήστρα, σόλο φωνές και χορωδία
οπερέτα σύντομη όπερα με ανάλαφρο ύφος, κωμικά στοιχεία και διαλόγους σε πεζό λόγο
ορατόριο μεγάλο πολυμερές έργο για ορχήστρα, σόλο φωνές και χορωδία, συνήθως με θρησκευτικό περιεχόμενο και δραματικό χαρακτήρα, χωρίς τη σκηνική δράση της όπερας
ορχήστρα σύνολο οργάνων με καθορισμένο ρόλο για την εκτέλεση μουσικών συνθέσεων
ορχήστρα δωματίου σύνολο μερικών οργάνων, από 2 μέχρι 10, μικρή ορχήστρα
ορχήστρα πνευστών σύνολο πνευστών οργάνων, συνήθως χάλκινων
οβερτούρα
ουβερτούρα
εισαγωγή, το πρώτο μέρος της σουίτας, εναρκτήρια μουσική της ορχήστρας σε όπερα, μπαλέτο κλπ.
παραλλαγή τροποποίηση ενός θέματος ως προς το ρυθμό, την αρμονία ή τη μελωδία
πέμπτη διάστημα πέντε φθόγγων που περιέχει 3½ τόνους
πιτσικάτο εκτέλεση φθόγγων στα έγχορδα με νύξη και όχι με το δοξάρι
πόλκα τσέχικος χωρός σε μέτρο 2/4
πολυφωνία η συνήχηση δύο ή περισσότερων φωνών και η δημιουργία ενιαίου ηχητικού συνόλου, διέπεται από τους κανόνες της αντίστιξης
ρέκβιεμ νεκρώσιμη ακολουθία
ρεσιτατίβο τραγουδιστική απαγγελία
ρυθμός η διάταξη των φθόγγων μέσα στο χρόνο
σεξτέτο μουσικό έργο για έξι όργανα ή  φωνές
σεπτέτο μουσικό έργο για επτά όργανα ή φωνές
σερενάτα βραδυνό, μουσική του δειλινού που παίζεται σε ανοικτό χώρο, όμοιο με το ντιβερτιμέντο
σόλο έργο για ένα όργανο ή μία φωνή, όργανο ή φωνή που κυριαρχεί σε ένα τμήμα του έργου
σονάτα τριμερής ή τετραμερής σύνθεση για ένα ή δύο όργανα, από τα οποία το ένα πιάνο (ή οι πρόγονοί του), έργο που στηρίζεται στην αντιπαράθεση δύο μουσικών θεμάτων, καθένα με έκθεση, επεξεργασία, επαναφορά και κλείσιμο
σοπρανίνο χαρακτηρισμός οργάνου με υψηλότερο τόνο από το σοπράνο στη φλογέρα, το κλαρινέτο και το σαξόφωνο
σοπράνο υψίφωνος, όργανο μιας οικογένειας με πρώτη φωνή
σουίτα είδος ενόργανης μουσικής, αποτελούμενο από σειρά συγκεκριμένων χορευτικών μερών, ίδιας τονικότητας
στακάτο διακεκομμένα, διακοπή του ήχου του φθόγγου χωρίς μεταβολή της διάρκειάς του
συγχορδία η συνήχηση τριών ή τεσσάρων φθόγγων, συνήθως εννοούμε οποιονδήποτε φθόγγο με την τρίτη και την πέμπτη του
συμφωνία ορχηστρική πολυμερής σύνθεση, βασισμένη στη σονάτα
συμφωνία κλασική  συμφωνία της κλασικής εποχής, κυρίως των Haydn, Mozart, Beethoven
συμφωνική ορχήστρα ορχήστρα που εκτελεί έργα συμφωνικής μουσικής
συμφωνική ποίηση είδος μουσικού έργου που εγκαινίασε ο F.Liszt και ευνοεί την περισσότερο ελεύθερη ανάπτυξη και έκφραση των ιδεών, σε σχέση με τη συμφωνία
τενόρο η υψηλότερη ανδρική φωνή, όργανο μιας οικογένειας μετά το άλτο και πριν από το βαρύτονο ή το μπάσο
τίμπρο ηχόχρωμα
τοκάτα αντιστικτική σύνθεση για πληκτροφόρα όργανα που χαρακτηρίζεται από πολλά ποικίλματα και εναλλαγές και γρήγορα περάσματα μεταξύ συγχορδιών
τονικότητα το σύνολο των κανόνων, στους οποίους στηρίζονται οι σχέσεις των ήχων και η δημιουργία των μουσικών κλιμάκων
τραγούδι (lied) σύνθεση για φωνή και συνήθως πιάνο
τρέμολο τρεμουλιαστό, ταχύτατη επανάληψη του ίδιου φθόγγου
τρίλια γρήγορη εναλλαγή του κύριου φθόγγου με τον αμέσως υψηλότερο
τρίο μουσικό έργο για τρία όργανα ή τρεις φωνές
τρίτη διάστημα τριών φθόγγων που περιέχει 3 τόνους η μεγάλη και 1½ τόνο η μικρή
φούγκα αναπτυγμένη μορφή αντιστικτικής συνθέσεως, στην οποία αντιπαρατίθενται δύο ή περισσότερες φωνές, όπου κάθε μία αρχίζει μόλις φύγει η προηγούμενη.
φράση μουσική η πιο σύντομη μελωδική ιδέα
 

Δημοφιλείς αναρτήσεις